تاریخچه پیدایش اولین قطار را که مطالعه می کنیم متوجه می شویم انسان تا چه اندازه پیشرفت و ترقی را می تواند در زندگی تجربه کند. قطار یکی از مهم ترین پیشرفت هایی بوده است که در صنعت حمل و نقل رخ داد و همچنان با توجه به پیشرفت های جهانی در حال تحول و توسعه است. اگر شما نیز می خواهید بدانید که اولین قطار جهان چگونه و توسط چه کسی ساخته شد پیشنهاد می دهیم با مطالعه این مقاله ما را همراهی کنید.
بسیاری از ما قطار را یک وسیله بسیار بزرگ و سنگین می دانیم که بر روی ریل های فولادی و در یک مسیر مشخص حرکت می کند. این یک تصور کاملا صحیح است اما نه برای قطارهایی که در قرن شانزدهم استفاده می شد. انسان ها در این دوره ریل هایی را از جنس چوب ساخته بودند و قطارها واگن هایی بودند که توسط دو یا چند اسب روی ریل ها به حرکت در می آمدند. البته استفاده از این وسیله به چند نقطه از جهان محدود بود و کاربردی عمومی نداشت.
نسل دوم قطارها که باعث شد صنعت راه آهن به شکل امروزی شکل بگیرد به قرن نوزدهم باز می گردد. زمانی که در سال ۱۸۰۴ فردی به نام ریچارد ترویتیک توانست با استفاده از نیروی بخار، قطار را روی یک ریل آهنی به حرکت در آورد. این اختراع در منطقه ولز جنوبی در انگلستان صورت گرفت و به عنوان نقطه عطفی در ساخت قطارهای مدرن به شمار می رود.
ریچارد در ابتدا یک لوکوموتیو برای حمل بار به میزان ۲۰ تن ساخت و سپس توانست یک لوکوموتیو دیگر برای حمل مسافر طراحی کند. او مردم را سوار قطار می کرد و دور شهر خود می چرخاند. این کار بیشتر جنبه تفریح و سرگرمی داشت و کمتر کسی برای حمل و نقل از آن استفاده می کرد تا اینکه یکی از روزها، یکی از چرخ های لوکوموتیو شکسته شد و دیگر بعد از آن کسی از قطار بخار ریچارد استفاده نکرد. ریچارد نیز تمایلی به تعمیر قطار پیدا نکرد و قطار مسافربری وی در گوشه ای از ولز جنوبی رها شد.
اولین کسی که توانست قطار را به عنوان یک وسیله ترابری عمومی معرفی کند فردی به نام جورج استفنسون بود. وی برای ساخت این قطار از همان طراحی و خلاقیت ریچارد در قطار بخار الگو گرفت با این تفاوت که قطار وی عظیم تر از قطار بخاری بود که توسط ریچارد ساخته شد و از طرف دیگر امکانات دیگری نیز داشت. جورج استفنسون این قطار را با هدف حمل و نقل بار و مسافر به مردم انگلستان معرفی کرد.
امروزه استفاده از قطارهایی با نیروی بخار وجهه عمومی ندارند، اما در نقاط مختلف جهان به چشم می خورند. اصولا این قطارها با هدف حفظ تاریخچه صنعت راه آهن نگهداری می شوند. در ایران نیز نمونه های متعددی از آن که در دوره ناصرالدین شاه وارد ایران شد باقی مانده است. این قطارها در ایران با عنوان ماشین دودی شناخته می شدند.
جورج استفنسون، برای نخستین بار در سال ۱۸۱۴ قطاری را با موتور بخار روی ریل های فولادی به حرکت درآورد.
گفته می‌شود پیش از جورج استفنسون یک مرد اسکاتلندی به نام ریشار کرووی اقدام به ساخت قطار کرد، اما به دلیل حمایت نشدن، آن را به پایان نرساند. در هر حال جورج استنفنسون به کمک دانش خود و آنچه از پیش می‌دانست؛ اولین قطار جهان که مجهز به موتور بخار بود را در سال ۱۸۱۴ راه اندازی کرد. او هم‌چنین اولین مسیر منظم قطار را در سال ۱۸۲۵ در بین استاکتون و دارلینگتون افتتاح کرد.پدر راه آهن این بزرگوار است که یک تحول عظیمی با اختراعش در دنیا ایجاد کرده است.
وی از نیروی بخار در حرکت لکوموتیو استفاده کرد و این وسیله نقلیه بی نظیر را به وجود آورد.وی از راه‌های گوناگون از جمله کارگری معدن، رانندگی و گاوچرانی و شاگرد شوفری مخارج زندگی خود را تأمین می‌کرد.و به مدت ۱۵ سال برای اختراع لکوموتیو زحمت کشید و سرانجام این غول آهنی را به حرکت درآورد.او بخاطر اینکه زغال‌سنگ به راحتی از معدن زغال‌سنگ بایک وسیله راحت نقل مکان شود، به فکر اختراع قطار و بعد هم واگن راه آهن افتاد
دوران کودکی
در سال ۱۷۸۱ در نزدیکی شهر نیوکاسل در انگلستان به دنیا آمد.پدر جورج، یعنی رابرت استیفنسن مرد فقیری بود و در معدن زغال‌سنگ کار می‌کرد.و با درآمد اندکی که می‌گرفت از خود، همسرش و چهار فرزند نگهداری می‌کرد.جورج برای اینکه از بار پدر کم کند، مجبور شد از همان کودکی مشغول کار شو
دوران نوجوانی و تحصیل
جورج استیفنسن تا سن ۱۷ سالگی سواد نداشت.برای اینکه در کار خود پیشرفت کند تازه در ۱۷ سالگی شروع به تحصیل نمود.کتاب و وسائل دیگر تحصیل را او با تعمید کفش کارگران معدن زغال‌سنگ تأمین کرد.
زندگی خصوصی
جورج پس از کار و تلاش بسیار زمانیکه موفق شد به اندازه ۱ پوند پس‌انداز کند، حس کرد می‌تواند ازدواج کند.در نتیجه او با فانی هندرس دختر یک زارع ازدواج کرد، ولی چندی بعد همسرش فوت کرد.پس از فوت فانی هندرس، جورج با زنی دیگر به نام الیزابت هیدمارش که ۲۰ سال قبل خاطرخواهش شده بود ؛ولی بعلت فقر درخواست ازدواج او رد شده بود را به همسری برگزید.
درگذشت
استیفنسن که خیلی فقیر بود، دیگر مرد ثروتمندی شده بود ؛بطوریکه که وقتی در سال ۱۸۴۸ در سن ۶۷ سالگی درگذشت مبلغی حدود۴/۰۰۰/۰۰۰ پوند از خود باقی گذاشت.
پروسه اختراع و ساخت لکوموتیو
انگیزه ساختن لکوموتیو
بنظر می‌رسد که از آن به بعد جورج استیفنسن به زندگی ساده کارگری خود ادامه داده و بدنبال کار دیگری ؛نرفته تا زمانی اتفاقی رخ داد که باعث شد او به‌طور جدی به فکر ساختن لوکوموتیو افتد.جریان از این بود که زغال‌سنگ به سختی از معدن حمل و نقل می‌شد.حال چنان‌که کسی یک وسیله نقلیه خوب برای حمل و نقل زغال‌سنگ اختراع می‌کرد ؛پول خوبی گیرش می‌آمد، این بود که جورج به فکر اختراع لوکوموتیو افتاد.
آغاز ساخت لکوموتیو
قبل از جورج یک مرد فرانسوی لوکوموتیوی بر اساس ماشین بخار جیمز وات ساخته بود که متأسفانه در موقع بکار انداختن آن منفجر شد.یک مرد اسکاتلندی دیگر به نام ریشارکرووی نیک هم لوکوموتیوی ساخت ولی چون از او حمایت نشد اختراع خود را تکمیل نکرد.جورج استیفنسن از تجارب پیشینیان استفاده کرد و سعی کرد لوکوموتیو خود را بسازد.
اتمام ساخت لکوموتیو
جورج روز ۲۷ سپتامبر ۱۸۲۵ نخستین قطار را از استوکتون تا دارلینگتون به راه انداخت.قطاری که حامل ۶ واگن پر از زغال‌سنگ، آرد و ۶۰۰ تن مسافر بود، به وسیلهٔ جورج استیفنسن از دیدگان هزاران نفر عبور کرد.
ساخت خط راه آهن
بعد از موفقیت استیفنسن، یک خط راه آهن بین لیورپول و منچستر ساخت و ار آن به بعد به سرعت راه آهن‌های دیگر ساخته شد؛بطوریکه به زودی کشیدن راه آهن، عالمگیر شد.
جالب است بدانید آرامگاه پدر راه آهن دنیا در کلیسایی به نام Chesterfield واقع در بریتانیا می باشد.این مرد بزرگ مطمئنا آسوده در آرامگاه خود آرامیده است ، بلکه دنیا را با اختراه خود متحول کرده است.ایشان این اختراع بزرگ را انجام داد و بسیاری از مردم را علاقه مند به صنعت بی پایان راه آهن و قطار نمود.
با گذشت زمان تغییرات بسیاری در ساخت موتور قطارها، سیستم ریلی و خطوط راه آهن و حتی شکل ظاهری آن‌ها ایجاد شد.
اگر می خواهید به صورتی خلاصه وار و دقیق تمام رخدادهای تاریخی در خصوص تحول قطارهای ابتدایی تا قطارهای مدرن را مطالعه کنید می توانید مطالب ذیل را مطالعه نمایید:
